AUTYZM- podstawowe informacje

AUTYZM- to zaburzenie rozwoju manifestujące się niejednorodnym czasem wystąpienia ( od urodzenia do 36 mż), zróżnicowanym przebiegiem i często odmiennie nasiloną symptomatologią w komunikacji i zachowaniu.

Czym nie jest autyzm:

-         nie jest skutkiem złych relacji z najbliższymi

-         nie jest chorobą psychiczną

-         nie jest chorobą przywiązania

-         nie jest spowodowany „złym” wychowaniem

-         autystyczne dzieci nie są „niegrzeczne”

 

Częstość występowania autyzmu:

     2-3 osoby na 10000 – kiedyś

    2-7 osób na 1000 – 2002 rok

    3-4 razy częściej chłopcy niż dziewczynki

W Polsce 1 na 150 dzieci ma autyzm.

 

AUTYZM- typowy przebieg:

·       wyraźne nieprawidłowości od urodzenia

                    lub

·       regres po okresie normalnego rozwoju

·       krytyczny wiek 3 lata

·       pełny obraz objawów 3-5 lat

·       dalszy indywidualny rozwój

 

     CHARAKTERYSTYKA DZIECKA Z AUTYZMEM

 

1.    Jakościowe nieprawidłowości wzajemnych interakcji społecznych

·       Niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postaw ciała, gestów do odpowiedniego regulowania interakcji społecznych:

-         unikanie kontaktu wzrokowego, patrzenie na szczegóły twarzy, nadmierne wpatrywanie się w oczy

-         słaba ekspresja mimiki, nieskorzystanie z gestów

-         problemy z okazywaniem emocji

·       Niedostateczny rozwój związków rówieśniczych obejmujących wzajemnie podzielane zainteresowania, czynności i emocje.

-         dziecko nie jest zainteresowanie innymi dziećmi, unika z nimi kontaktu.

·       Brak spontanicznej potrzeby dzielenia się z innymi osobami radością, zainteresowaniem i osiągnięciami

-         dziecko nie przynosi, nie próbuje zainteresować innych osób rzeczami, które go interesują  lub które udało mu się dobrze wykonać.

·       Brak spontanicznej różnorodności zabawy w udawanie lub zabawy naśladującej role społeczne.

-         brak naśladowania, brak zabaw w których dziecko bawi się w „ nauczyciela”, „pirata”

-         dziecko nie udaje, że karmi misia, gotuje obiad.

 

2.    Jakościowe nieprawidłowości w porozumiewaniu się

·       Opóźnienie lub zupełny brak rozwoju mówionego języka

-         język nie rozwija się ( brak mowy)- jednoczesny brak gestów, mimiki , które kompensować brak mowy

-         opóźnienie mowy

-         regres mowy

·       Względny niedostatek inicjatyw i wytrwałości w podejmowaniu wymiany konwersacyjnej

-         brak inicjatywy komunikacyjnej

-         nieumiejętność podtrzymywania konwersacji

·       Tendencja do odwracania zaimków

-         mówienie o sobie „ty” „on” lub używając swojego imienia, rzadko posługiwanie się zaimkiem „ja”

·       Stereotypowe i powtarzające się idiosynkratyczne wykorzystanie słów i wyrażeń

-         tworzenie „własnego” języka

-         echolalie

-         klisze słowne

-         stereotypowe pytania

·       Dzieci z autyzmem nie potrafią łączyć dwu elementów znaków w całość

·       Nie rozumieją faktu, że niektóre przedmioty mają wiele nazw

·       Trudność zrozumienia pojęć abstrakcyjnych lub słów mających podwójne znaczenie: konkretne i przenośne

·       Mowa dziecka z autyzmem jest:\

-         stereotypowa

-         sztuczna

-         przesadnie uroczysta

-         brak płynności mowy ,przerwy, skandowanie

 

3.    Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania.

·       Pochłoniecie jednym lub liczniejszymi stereotypowymi zainteresowaniami o nieprawidłowej treści lub zogniskowaniu, albo jednym lub więcej zainteresowaniami nieprawidłowymi z powodu swej intensywności i ograniczenia, choć nie z powodu treści i zogniskowania.

-  zainteresowanie określonymi przedmiotami ( pralka, odkurzacz)

-         szeregowanie przedmiotów

-         bardzo silne zainteresowania np. trasami autobusów, kalendarzem, mapami miast.

·       Wyraziste kompulsywne przywiązanie  do specyficznych, niefunkcjonalnych czynności rutynowych

-         np. schematyczne sposób mycia zębów, rąk, ubierania się, stałe trasy chodzenia

-         przywiązanie do określonych czynności i ich pór w ciągu dnia i gwałtowne reakcje na drobne zmiany

-         manieryzmy jedzeniowe( np. tylko płynne pokarmy, tylko ciepłe pokarmy)

·       Stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe, obejmujące albo stukanie, albo kręcenie palcami, lub złożone ruchy całego ciała

-         bujanie się, obroty, trzepotanie rękami

·       Fascynacja grą świateł, obiektami, układami wizualnymi

·       Koncentracja na cząstkowych lub niefunkcjonalnych właściwościach przedmiotów służących do zabawy. Przyswajają detale, maja trudności w rozpoznawaniu ciała.

-         wąchanie zabawek, przedmiotów, nóg, butów

-         wkładanie do ust

-         pocieranie rękami

-         hałasowanie przedmiotami

-         machanie przedmiotami przed oczami

 

Podpowiedzi i wskazówki przydatne w kontaktach z osobami z autyzmem

Wśród osób z autyzmem są ludzie, którzy stosunkowo dobrze funkcjonują – kończą zwykłe szkoły, robią maturę, studiują, szukają pracy. To właśnie z nimi najczęściej masz szansę się spotkać.

W kontaktach z taką osobą przestrzegaj form grzecznościowych i zwracaj się do niej słowami: "proszę pani", "proszę pana", nawet jeśli ona sama przechodzi z tobą na "ty".

Staraj się mówić prostym językiem, unikając metafor, dwuznaczności i ironii. Pamiętaj, że osoba z autyzmem ma trudność ze zrozumieniem komunikatów, które nie są jasne i jednoznaczne.

Jeśli nie jesteś pewien, czy osoba z autyzmem prawidłowo zrozumiała coś, co mówiłeś, możesz poprosić ją o powtórzenie komunikatu.

Osoba z autyzmem dużo lepiej rozumie i zapamiętuje to, co widzi, niż to, co słyszy. Jeśli to możliwe, w rozmowie posługuj się także zdjęciami, rysunkami albo piktogramami, które będą ilustrowały twoje słowa.

Nawet jeśli osoba z autyzmem nie odpowiada na twoje pytanie, nie zakładaj, że cię nie słucha i nie słyszy tego, co do niej mówisz. Zawsze w rozmowie zwracaj się bezpośrednio do niej, a nie do osoby, która jej towarzyszy.

To, że osoba z autyzmem nie patrzy na ciebie, nie znaczy, że cię lekceważy. Jeśli chcesz jej coś powiedzieć, nie rezygnuj tylko z tego powodu.

Osoba z autyzmem dużo lepiej sobie radzi, gdy ma przygotowany plan działania – jeśli to możliwe, rób dla niej harmonogramy, tabele z zadaniami do odhaczenia oraz spisy zadań do wykonania, na których będzie mogła zaznaczać wykonane już czynności.

Pamiętaj, że osoba z autyzmem lepiej funkcjonuje w środowisku, które dobrze zna. Nie wprowadzaj więc żadnych zmian w jej otoczeniu, jeśli to nie jest absolutnie konieczne.

 

 

 „Bycie osobą autystyczną nie oznacza bycie nieludzkim. Oznacza jednak bycie obcym.

Oznacza, że co jest normalne dla  mnie nie jest normalne dla innych ludzi.

W pewnym sensie jestem strasznie źle przygotowany do przetrwania w tym świecie, tak jak pozaziemska istota wyrzucona bez mapy. Spotkaj się ze mną i okaż szacunek dla warunków, które ja stawiam - uznaj, że jesteśmy dla siebie  nawzajem równie obcy, że mój sposób bycia nie jest po prostu wadliwą wersją twojego sposobu postępowania. Podważ  swoje własne założenia. Określ swoje warunki. Pracuj ze mną, żeby zbudować mosty pomiędzy nami”

                                                                                                                                                                                            Jim Sinclair